Cái sự "con ông lái xe lam" cũng có nguyên nhân của nó. Nhà mình ai cũng có nước da trắng, mình thì nâu. Nâu theo cách mạ mình tả là "U u lá dâu". Trong khi ai cũng sở hữu cặp mắt to 2 mí thì lọt ra mình mắt một mí chả giống ai, thì k giống ông lái xe lam thì là gì. À, sở dĩ gán làm con ông lái xe lam là vì ngày xưa phương tiện công cộng thịnh hành là xe ô tô ba bánh - xe lam. Đây là một phương tiện vận chuyển cực kỳ phổ biến thập niên 90 ở Huế. Cứ buổi chiều ngóc mỏ ngồi hớc trước cửa nhà chị gái ở Huỳnh Thúc Kháng - Huế thì thấy xe lam lạch phạch chạy nhăng nhít qua về chở các bà các chị buôn thúng bán mẹ từ chợ Đông Ba về. Xe lam to hơn chiếc ba gác một chút Phía sau có 2 bánh, trước đầu máy thì nhõn một bánh. Tay lái hình như giống tay lái xe máy. Phần đầu nối với phần sau là một cái thùng. Phía trong thùng có 2 băng ghế dọc theo thành xe, nếu người ngồi ngay ngắn thoải mái thì mỗi bên xếp được 5 người. Nhưng đó là nói người ngồi không, còn mình chưa thấy chiếc xe lam nào chở người mà không có ít nhất một đôi quang gánh trên đó. Có những thời điểm đông khách, tức là tầm tan chợ thì mình k thể đếm hết số người được nhét trong đó cùng với bao nhiêu là quang gánh. Có người còn dũng cảm đu ở thành cửa sau. Mình tò mò muốn đi xe lam một lần.
Quay lại cái sự lạc loài của mình trong nhà. Đã là lạc loài thì nó lạc loài rất nhiều thứ. Mạ sinh 8 lần theo trật tự đều rắt là gái-trai-gái-trai-gái-trai-gái thì đứa sau cùng phải là trai mới đúng quy luật thì lại tòi ra mình là con gái. Thế là thêm một thuyết được áp lên mình: mụ bà bắt lộn. E đúng là mụ bà bắt lộn thật. Con gái nhưng lại tính như con trai, làm như con trai, ngay cả khi lấy chồng rồi thì cũng gánh vác như thằng đàn ông trong nhà và con trai trưởng của dòng họ. Đời oái ăm ghê gớm.
Mình cách chị gái kế mình 2 tuổi. Coi như là sàn sàn nhau. Trong khi mấy anh chị lớn trưởng thành hết thì 2 chị em còn nhỏ xíu nên khi mình biết nhận thức với đời cũng là lúc trong nhà còn nhõn 3 anh em cuối. Rõ rồi, vấn đề giới thời nay còn phân biệt nam nữ, huống hồ ngày xưa. Thế nên anh trai thuộc về một cõi còn 2 chị em lánh về cõi khác. Nói thế thôi chứ 3 anh em cũng khá thân nhau, trừ khi ông anh trai tót lên ngọn cây ổi vặt được quả ổi ngon nhất thì ông lỉnh đi mất tiêu làm 2 chị em tìm sấp ngửa, để cuối cùng được rộng lượng cho mỗi đứa cắn một miếng và hí hửng bỏ đi.
Cõi của 2 chị em cũng không nhiều sắc màu chi cho lắm vì nhà hồi đó rất nghèo. Chả phải mỗi mình nhà mình nghèo, ai cũng nghèo cả. Bao cấp, tem phiếu, chiến tranh ... Áo quần suốt ngày mặc đồ rách đồ vá nhưng tịnh không chút kêu ca phàn nàn, vì việc nó thế thì phải thế, đòi hỏi gì. Cơm còn không có mà ăn, toàn ăn khoai nói gì đến mặc. Nhưng ít ra 2 chị em ít khi cãi nhau mặc dù tính cách của 2 chị em thì chả có điểm chung gì sất.
Đến bay giờ nghĩ lại, mình mới nhận ra tự nhiên mình thân với ba hơn với ma, còn chị gái thì thân với mạ hơn với ba. Mình nhớ lại và tạm kết luận thế vì từ khi sinh ra đến khi ba mất, mình chưa bị ổng đánh roi nào, trong khi mạ chưa bao giờ cho mình tiền ăn sáng còn chị gái thì vẫn vào quán cháo bánh canh ăn với bạn thường xuyên (chẳng nhẽ bạn cứ đãi hoài). Mình không ghen tị và so bì vì lý do thật đơn giản: Mình chúa ngủ dậy muộn, nên cứ đinh ninh là có thời gian đi ăn sáng đâu mà mạ cho tiền. :)
Ba mình là người đàn ông thông minh, giỏi giang và hào hiệp nhất mình từng gặp. Mình vô cùng tự hào về ông. Sự thông minh đó được ông áp dụng khắp nơi và truyền sang cho mình. Nhà nghèo, ông tự mình làm tất cả. Sửa xe, lắp điện, sửa đồ đạc trong nhà, sửa tất tần tật cái gì hỏng trong nhà. Mình là đứa con nít hiếu động và tò mò. Hễ ông làm gì là ngồi chóc ngóc ngó và làm theo. Mình biết ơn ông vô cùng khi ông chấp nhận để mình phá và để mình sai khi lanh chanh đòi phụ giúp. Những lần lanh chanh như thế đã giúp mình có những kỹ năng mà mình tự hào không phải đứa con gái nào cũng có. Mình biết lắp ráp hoàn chỉnh một chiếc xe đạp (ngoại trừ cân vành), mình biết sửa phanh xe đạp khi bị đứt, sửa xích khi bị đứt, lắp lại bi mayo khi bị rơ, v.v và v.v. Điện thì khỏi bàn, mình có thể tự lắp các ổ điện, sửa một số đồ điện cơ như quạt, bếp điện ... Nói thế không có nghĩa là mình không biết làm những thứ con gái hay làm. Mình đi thi thêu năm lớp 3 và đạt giải 3. Tự lấy quần người lớn cắt thành quần trẻ em cho mấy đứa cháu mặc mùa hè kẻo muỗi cắn, tự lấy quần của anh trai sửa thành quần của mình để đi học vì không có áo quần ...
Trong khi mình làm được đủ thứ trên đời của một đứa con trai lẫn đứa con gái thì chị gái mình chả biết làm gì sất, ngoại trừ việc đi chợ bán đồ giúp mạ. Chắc có lẽ vì điều này nên mạ thương chị gái hơn thì phải. Chị gái có thể đi chợ bán bất cứ thứ gì theo lệnh của mạ, từ hạt giống rau, trái lê ki ma, ổi hay thậm chí mấy cái chai không v.v. Hôm nào mà chị giận mạ không đi chợ giúp, mạ sai mình là mình lấy đủ lý do ra từ chối. Cái sự khác nhau của 2 chị em nó còn thể hiện ở việc học. Trong khi chị gái học chuyên môn Văn thì môn đó là môn chết tiệt đối với mình. Cứ hôm nào có bài soạn văn thì y như rằng mình ngủ gật. Sáng hôm sau đọc lại những gì mình ghi vào vở thì dù có óc tưởng tượng phong phú tơi đâu cũng không hiểu mình đã viết gì và mấy từ nghuệc ngoạc đã viết ra liên quan gì đến bài cần soạn. Lạ gì đâu!
Thế nhưng, năm lớp 5 cô giáo chủ nhiệm dũng cảm bảo mình vào đội tuyển cả toán lẫn văn. Mình nghe như sét đánh ngang tai, suýt té ghế. Mình lúc đó hoảng loạn quá nên không cần ý tứ và lấy lòng cô giáo mà từ chối thẳng thừng lời đề nghị của cô. Bí mật đằng sau là Ba mình. 100% bài văn ở cấp 1 là do Ba viết. May mắn cho đời mình là mỗi lần thi môn văn thì cô đều cho về nhà làm. Hên chi lạ! Thế là ba mình vừa làm gì đó vừa đọc như đọc chính tả cho mình chép vào sáng mai lên nộp. Từ văn tả cảnh, tả người, tả vật, làm thơ (thơ 5 chữ, thơ lục bát hay cả câu đối). Ba mần tuốt và mần rất hay. Nên, với sự ngưỡng mộ tài thơ văn của Ba, cô mới đưa tên mình vào đội tuyển Văn. Hú vía! Mình nhớ mình có nói với cô là "Em sẵn sàng đổi 10 đề toán khó cho 01 bài văn dễ". Mình đoán chắc lúc đó cô hoang mang lắm, không hiểu cái con bé này nó nói thế ý là gì?!
Hồi chị gái mình thi lên lớp 10, Ba mình dậy từ sớm để chở chị gái đi thi và thấp thỏm đứng ngoài cổng trường chờ đến khi chị ấy thi xong để chở về. Ngày mình đi thi, mình đạp xe lon ton cùng các bạn, đến ngày có điểm, các bạn đến báo, mình xách đít đi xem và về báo kết quả cho ba mạ. Trong đám bạn mình chơi cùng, chỉ mình đậu. Điểm mình cao gấp 2.6 lần điểm chuẩn. Ba mạ nghe kết quả thì cứ như việc nó phải thế và mình cũng chả mong chờ sự ngợi khen vì mình cũng nghĩ thế. :P
Cũng là đi thi nhưng là đi thi đại học. Hồi chị gái mình đi thi, lại là ba mình đích thân từ Đồng Hới vô Huế chở chị gái đi thi. Còn nhớ nửa đường, chỉ đau bụng đi ngoài, ba mình luống cuống tìm chỗ cho chị với tâm trạng vô cùng lo lắng. Ngày mình đi thi mà thi những 2 trường, nghĩa là 6 buổi. Buổi đầu tiên có anh ở trọ trong nhà chị gái (thứ 3) mượn xe đạp chị gái chở đi. Xe hơi xẹp lốp nhưng vẫn ráng vì nếu đi bơm là trễ giờ. Chở tới điểm thi, thi xong mình đi xe "hăng cải" về lại nhà chị gái, chớ ai ngồi chờ tới giờ thi xong mà chở về. Người duy nhất có thể làm việc đó là Ba nhưng Ba lại ở Đồng Hới. Những buổi tiếp theo, chẳng có ai rảnh nên mình lóc cóc tự đi xe đạp tới điểm thi. Ba không chở mình đi thi hết lần ni đến lần khác là vì ông rất tin tưởng mình và ông tin là mình tự xoay xở vẹn toàn mà không cần ông ra tay. Ông đã đúng! và luôn luôn đúng. Sự tin tưởng ông giành cho mình là vô điều kiện và tuyệt đối. Chỉ cần mình nói kế hoạch của mình, ông hoàn toàn ủng hộ. Mình biết ông vô cùng.
Mình k thông minh xuất chúng nhưng có đầu óc sáng láng và lanh lẹ, có thể đem ra so tài với thiên hạ được. Ngay từ nhỏ mình đã không thích theo xu hướng số đông. Lớn lên càng ghét. Một vài ví dụ là: Đi học, chơi mấy trò chơi với các bạn, mình thấy vô cùng tẻ nhạt nếu các trò chơi lặp lui lặp tới mà k có chi mới mẻ, hoặc ít ra là không tăng độ khó của trò chơi. Lớn lên chút, mặc cho các bạn tụ tập chơi nhởi, mình vẫn đi theo con đường mình đã chọn là phải vô được Đại học, dù nhiều lúc đi ôn thi 1 mình buồn thúi ruột. Ngày 20/11 cả lớp rủ nhau tới thăm cô chủ nhiệm, mình nhất quyết không đi vì mình ghét tính thiên vị quá lố của cô (đến bây giờ mình lại được cô rất quý. Đi chợ gặp cô cái là cô cười chào mình từ xa. Ngại ghê). Vô cửa hàng mà thấy áo quần treo một loạt như gà con mới nở, giống nhau mồn một là mình né. Không phải là vì không đẹp mà mình không muốn một bầy gà con ra đường gặp nhau. :) Mình đi cùng chồng cùng con trên đường, lúc nào muốn thơm 2 thằng (đôi khi cả 3 thằng) là mình thơm. Chồng mình bảo "có ai làm rứa mô mà em làm rứa". Ô hay, đứng dọc đường đái bậy thì được, mẹ yêu con, vợ yêu chồng thì có gì sai mà phải xấu hổ.Tinh thần truyền thống của người Việt thiệt là!
Đến giờ mình sực nhớ ra, mình là người "cầu hôn" trước. Yêu nhau 4 năm, một ngày xấu trời, mình bảo với chồng (sau này) "cưới cho rồi hè". Thế là 2 đứa chuẩn bị kế hoạch hỏi cưới. Hỏi tháng 2 và tháng 8 cưới. Nghiêm ngặt tuân thủ nguyên tắc là đám cưới diễn ra sau đám hỏi ít nhất 6 tháng. :)
Mình nhỏ nhất nhà, lại là con gái. Lúc mình học lớp 8, 9, 10, 11, 12 và trước lúc lấy chồng là những thời điểm mà các chị gái lần lượt lấy chồng và sinh con. Mình bỗng nhiên trở thành oshin. Cứ đến hè, mình được cử đi làm nhiệm vụ ở Huế là bồng cháu. Nghĩ lại thấy thương mình ghê. Kiếp oshin bám mình ngay cả khi mình học 12. Chị gái về nhà sinh. Chị kế mình lúc đó thì đã đi học đại học. Mình rơi vào thế không cưỡng. Ngay cả khi chị chuyển xuống Đồng Hới, mình vẫn không thoát. Cứ chiều thứ Bảy, mình lại khăn gói quả mướp đạp xe đạp xuống bồng cháu cho chị gái, nhà chỉ hồi đó ở gần cảng than, gần nhà thờ Tam Tòa. Chiều Chủ nhật lại khăn gói quả mướp đạp xe lên nhà. Y như đi làm nghĩa vụ quân sự. Có thằng bạn cứ thấy mình đi đi về về, có hôm thắc mắc "cứ cuối tuần mi lại đạp xe đi mô rứa". Mình vênh mặt "đi chơi" cho oai, chứ chẳng nhẽ bẩu đi bồng cháu. Nạn oshin rời xa mấy năm đại học, đến lúc ra trường đi làm chẳng may lại vướng vào.
Hồi đó quãng đường từ Cộn xuống Đồng Hới không ngắn cũng không dài hơn bây giờ nhưng có cảm giác như đi sang một thành phố khác. Thế nên sáng thứ Hai mình cũng khăn gói quả mướp đi làm và ở lại nhà chị gái. Vị chi nguyên tuần, mình có cơ hội bồng cháu lần nữa. Có hôm mình bị đau bụng quá xin Sếp về sớm, vừa ló mặt vô nhà, chị gái ấn ngay thằng cu bảo mình trông. Mình bảo mình trông mình còn chưa xong, trông sao được thằng cu. Nhưng chị gái tỉnh quoeo, hắn đang ngủ, chị chạy sang cơ quan một tí rồi về ngay. Một tí của chị bằng một buổi chiều. Mình đau bụng mặt bạc chợt nhưng vẫn phải ngây ngây dỗ thằng cháu khóc nhoe khi ngủ dậy mà không có mẹ bên cạnh.
Vẫn chưa hết thâm niên oshin. Đến lượt chị gái kế mình sinh. Lại ở cùng một nhà. Chạy đâu cho thoát. Số út nữ, trên có cả thảy 4 chị gái là nó thế. Đến lúc mình sinh, chả thấy bóng dáng ai tới bồng con cho mình một buổi lấy hên.
Mình cực kỳ phản đối kết luật của các cụ "Út trút gia tài" hay là "Con út được cưng chiều. Sướng nhất". Sướng hay khổ miễn bàn luận nhưng mình tiếp tục số con út. Chạy đằng trời!
Lên cấp 3, trong khi các bạn được sắm sanh áo quần mới, mũ mới nón mới, mình lặm cặm lụi cụi lục tung tủ áo quần trong nhà, nhặt ra được mấy cái quần của anh trai mình vứt lại, lọ mọ sửa thành quần cho mình. Lúc này, ba mạ đã mở cửa hàng ăn uống, đã có đồng ra đồng vào và thừa sức mua áo quần mới cho mình. Cái hay ho là mình chẳng bận tâm mới hay cũ. Miễn có áo quần là được. Thi thoảng mạ cũng thương tình cho may áo quần mới nhưng nếu tính số lượng thì chăc 1 năm 1 bộ.
Giờ áo khoác mùa Đông của mình mặc chưa hết một lượt thì đã hết mùa Đông, còn ngày xưa áo quần mùa Đông của mình nhõn 2 cái áo mút màu đỏ và hồng. Cách phối đồ để khỏi lạnh là: 1-2 áo mỏng ở nhà bên trong. Ở giữa là áo mút. Ngoài cùng là áo sơ mi. Không có cái áo khoác nào. Đến lớp thấy các bạn có áo khoác mình thèm lắm nhưng k dám đòi mạ mua. Đòi sao được khi cái nón đội đi học của mình cũ rích, mạ mua về cái nón mới để bà đi chợ, mình mon men tới đổi nhưng mạ không cho, thế thì đòi sao được mua áo khoác. May sao, cuối năm 12, chị gái, lúc đó đã đi học Đại học ở Huế, mang về cho mình 2 cái áo khoác của chỉ. Mình mừng húm.
Năm 8 tuổi, đến ngày sinh nhật chị gái, không đòi hỏi, mạ chủ động kêu chị gái tới đưa tiền và bảo chạy ra chợ mua kẹo về mà ăn. Mình vui lắm vì cứ đinh ninh là 2 tháng sau đến ngày sinh nhật mình, kiểu gì cũng được cho tiền mua kẹo. Đến ngày, chờ mãi chờ mãi đến túi mịt gần 9h tối, không thấy mạ động tĩnh gì, mình bèn tới bên bà và bảo "mạ cho con tiền" bà trố mắt "để làm chi" mình ngạc nhiên "đi mua kẹo dừa. Hôm ni là sinh nhật con". Mình mong chờ một tiếng "uh hè" hối lỗi, nhưng lại nhận được câu "sinh nhật thì sinh nhật, có chi mà đòi. Tối rồi". Lớn lên rồi mình mới thấm sự thiên vị thái quá của bà, còn lúc đó mình chẳng mảy may phân bì mà chỉ nghĩ đơn giản là không cho là không cho. Thế thôi!
Mình có một nốt ruồi ngay khóe mắt, ngay chóc chỗ tuyến lệ. Hồi xa lắc xa lơ, đã có người bảo số mình sẽ khổ hoặc sẽ khóc rất nhiều. Mình không rơi lệ nhưng đúng là khóc trong lòng hàng ngàn lần vì sự phân biệt đối xử quá quắt của mạ. Bù lại, ba lại là người yêu mình nhất. Cám ơn Trời Phật đã bù đắp cho con! Nhưng tình yêu của người ba nó không ti mỉ, chi tiết và dù có được ông yêu nhất thì những người con còn lại của ông cũng k thấy sự phân biệt đối xử. vì Ba là người tế nhị và hào sảng.
Cái câu "con út được cưng chiều" sai chớt quớt với mình. Mình lại là người cưng chiều tất thảy những người còn lại.
Hồi học Đại học, mình không một mảy may có suy nghĩ sẽ về lại Quảng Bình lập nghiệp mà một mực giành hết tâm trí để vô Sài Gòn. Cái này gọi là nhân tính không bằng trời tính. Vừa thi tốt nghiệp xong, một chị bạn học cùng lớp với chị gái gọi "chị nhờ em về làm giúp cơ quan việc ni 2 tháng". Oai chưa! Chưa có bằng đã có người mời về làm. Mình tặc lưỡi, đằng nào bằng cũng chưa lấy, về làm tạm 2 tháng rồi vô Sài Gòn cũng chưa muộn, mà đâu biết rằng, cú điện thoại đó đã định vị ngay con đường sự nghiệp của mình đến tận bây giờ.
Về Quảng Bình thì đương nhiên ở cùng với Bama. Và thế là thay vì con út được nuông chiều thì mình thay mặt cả thảy 7 anh chị em chăm sóc ba mạ già. Một mình gánh vác nuôi ba mạ, một mình chăm sóc bàn thờ tổ tiên. Ba đau, mạ ốm, một mình đưa đi khám, mua thuốc. Mọi thứ trong nhà sắm sửa không để ba mạ thiếu thứ chi, miễn là ông bà sống lâu, sống khỏe.
Thế nhưng, thay vì yêu thương lại đứa con chăm sóc mình hàng ngày từ bữa ăn giấc ngủ thì mạ giành toàn bộ tình yêu cho chị kế mình. Của chi ngon, con chi béo bà đều giành cho nhà chị ấy. Đặc biệt là thằng con của chị ấy. Bà dùng của Bà cho đã đành, bà còn ngang nhiên lấy đố của mình mang cho chị ấy. Khổ thân 2 thằng con mình, mới đầu và khi còn nhỏ cứ ngơ ngác với hành động thiên vị quá trớn của bà ngoại. Giờ chúng nó lớn, chúng nó hiểu và quay lại chăm sóc bà không chút phàn nàn, vì mẹ gieo vào đầu chúng là "đó là mẹ của mẹ. Con yêu mẹ thì con cũng phải yêu bà như mẹ yêu bà". Lần lượt từng lứa giúp việc cho mình tỏ vẻ vô cùng bất bình vì sự phân biệt đối xử của bà và cứ thắc mắc "vì răng Dì lại phải chịu bất công rứa Dì" và câu trả lời luôn luôn là "Vì để khi ông bà trăm tuổi Dì không phải hối hận", thế là chúng nó "àh" lên và cun cút phục vụ ông bà vui vẻ. Cái sự phân biệt đối xử của mạ càng ngày càng quá đà và sức chịu đựng của mình cũng vì thế càng ngày càng tôi luyện, nó không còn hành hạ tâm lý của mình nữa mà mình nhận nó một thái độ hài hước. Một con bé cùng cơ quan nghe mình kể chuyện vui về bà thì đã thốt lên "Ôi, chị là con ghẻ Quốc dân".
Có những lúc bức xúc quá mình tự hỏi "liệu mình có phải là con ông lái xe lam thật không?".
 |
| Con ghẻ của mạ :) |
No comments:
Post a Comment